Veldopnamen en historische opnamen van Maxim Chapochnikov. Vanavond de klank van chatkhan, de citer van de Khakassen
Chatkhan speler met publiek (archief foto)
Siberië is rijk aan diversiteit van inheemse volkeren en talen, verspreid over de uitgestrekte steppe, taiga en toendra. De muziek vande inheemse volkeren van Siberië is net zo gevarieerd. Vandaag luisteren we naar de muziek van Khakassen (Chakassen) en we gaan slechts focussen op één instrument – de chatkhan citer. De Khakassen,
ook wel de Yenisei Tataren genoemd, wonen in het zuidelijke deel van Siberië, in de bovenste wateren van de rivier de Yenisei, ten noorden van het Sayan-gebergte. Khakass is de oude Turkse taal.
De Khakas-cultuur behoort tot het culturele gebied van de nomaden van de Sayan-Altai regio van Zuid Siberie. Hier heeft het geloof in Tengri (De Hemel) en in de vele sjamanistische goden de overhand. De chatkhan is het meest geliefde instrument van de Khakassen, dat lijkt op een omgekeerde trog met snaren die zich uitstrekken over het
bovendek. Het instrument wordt gebruikt om de epische verhalen en traditionele liederen te begeleiden en om deuntjes te spelen.
We gaan luisteren naar de opnamen die in de vroege jaren ’90 in de Khakas-dorpen zijn gemaakt.
De musici presenteren eigen interpretaties van het traditioneel materiaal, maar ook eigen composities.
Deze opnamen werden gemaakt door Maxim Chapochnikov. Ze werden nooit commercieel uitgebracht. Een kleine oplage cassettes was gemaakt door het Noord-Azië Instituut om uit te delen tijdens het Eerste Chatkhan Symposium in Khakassia in 1996.
Oorspronkelijke cassette hoes
Recording Itpekov (foto M. Chapochnikov)
1 – 6. Itpekov Gregorij (14-snarige chatkhan)
7 – 9. Samozhikov Alexander (9-snarige chatkhan)
Borgoyakov Pavel (foto M. Chapochnikov)
10 – 11. Borgoyakov Pavel (6-snarige chatkhan)
12. Sunchugashev Silki (4 snarige chatkhan)
13 – 17. Pjotr Argudaev (6-snarige chatkhan)
18 – 24. Konchigashev Nicolai (6-snarige chatkhan)
Evgeniy Ulugbashev met zijn chatkhan
25. Sergey Charkov en Evgeniy Ulugbashev (2 chatkhans van de meester Charkov)
Moderne chatkhans gemaakt door Sergey Charkov (foto: M. Chapochnikov)