Wederom is het werk van de Pools-Jiddische dichter-componist Mordechai Gebirtig centraal. Deze tweede aflevering wordt geheel gevuld met bewerkingen van Manfred Lemm en zijn ensemble. Lemm verzamelde alle werken van Gebirtig, bracht ze samen in een boek met partituren, de teksten in drie (ver)tal(ing)en, achtergronden van de liederen, een inleiding in de Jiddische taal, een uitgebreide woordenlijst, een gedetailleerde inhoudsopgave met verwijzingen en een biografie van de Poolse arbeidersmuzikant.
Je kan dit monumentale werk gerust de Gebirtigbijbel noemen. Uiteindelijk verschenen vier speciale cd’s waarop hij met zijn ensemble de liederen van Gerbirtig vertolkt.
Mordechai Gebirtig mag je gerust de Woody Guthrie of de Bob Dylan van het Jiddische lied noemen, ook al heeft Gebirtig beide grootheden gekend noch ooit iets van ze gehoord. Aanvankelijk zijn Gebirtigs liederen vrolijk, optimistisch, uitdagend, speels. Ze gaan over gewone mensen, hun alledaagse bezigheden, liefde en verdriet. Hij is verantwoordelijk voor een flink deel kinderliedjes, al is er beter sprake van liederen voor en over kinderen. Later is zijn leven, wanneer de onderdrukking van de Joden toeneemt en ongekende vormen aanneemt, wordt hij politiek bewuster. Verzet, ontzegging, protest, boosheid, het beschrijven van onrecht en beknellende situaties komt aan de orde. Uiteindelijk worden zijn gedichten zwaarmoedig, wanhopig, fatalistisch. De oorspronkelijke poëtische teksten worden harder en directer, een aanklacht tegen het onrecht
Zijn oeuvre is niet zo heel erg groot. Van Gebirtig zijn 90 liederen bekend uit eerder gepubliceerde uitgaven. In 1997 werd in archieven nog eens 68 gedichten en 12 liederen gevonden. Die werden uitgebracht in de bundel Mayn Fayfele, Dat hadden er waarschijnlijk meer geweest als hij niet was doodgeschoten na een opstandje in het getto van Krakau, een akkefietje waar hij overigens niets mee te maken had. En het is met zekerheid te zeggen dat gedichten en liederen van Gebirtig tijdens en na de oorlog verloren zijn gegaan. In de eerste uitzending hoorde een u selectie, waaronder zijn meeste bekende songs door verschillende uitvoerenden. In deze aflevering worden alle liederen dus vertolkt door de Duitse muzikant en journalist Manfred Lemm en zijn groep.
Manfred Lemm & ensemble – Gehat hob ich a Hejm – Edition Künstlertreff EK 171052.
01. Kartofl-sup mit schwomen. 3:57.
02. Kum lejbke Tanzn. 4:31.
03. In Fabrik. 2:07.
04. Krigssinwalid. 4:47.
05. Hungerik dajn kezele. 4:48.
06. Kinder-jorn. 5:47.
Manfred Lemm & ensemble – Der Singer Fun Nojt- Edition Künstlertreff EK 17 10 53.
07. Undser Schtetl Brent. 2:47.
08. 08 Der Singer Fun Nojt. 4:31.
09. Jankele. 3:35.
10. Zu Majn Gelibter. 2:13.
Manfred Lemm & ensemble – Der Singer Fun Nojt- Edition Künstlertreff EK 17 10 53.
11. Wig-Lid. 6:13.
12. Bejlke. 2:30.
Manfred Lemm & ensemble – Majn Jowl – Edition Künstlertreff EK 171059.
13. An Arbeitloser. 5:06.
14. Hej, Klesmorim, Gute Brider. 3:20.
