Missa etcetera

Kuhnau is vooral bekend geworden als Thomaskantor in Leipzig. In die hoedanigheid componeerde hij cantates. Maar ook voordat hij dat ambt bekleedde, had hij al zulke werken geschreven. Waarschijnlijk is het grootste deel van zijn oeuvre verloren gegaan. Van de cantates die bewaard gebleven zijn, is meestal niet duidelijk wanneer ze zijn ontstaan. De cantate voor Hemelvaartsdag, die we gaan horen, is waarschijnlijk rond 1720 gecomponeerd. Opmerkelijk is de hobopartij in één van de aria’s: in een afschrift van Georg Österreich, Kantor in Wolfenbüttel, staat bij deze partij dat ze voor een oboe d’amore bedoeld is. Als deze aanwijzing teruggaat op Kuhnau zelf, heeft deze als één van de eersten in de geschiedenis een partij voor dit instrument geschreven.

Het tweede werk is een oratorium van een vrijwel onbekende componist: Georg Friedrich Kauffmann. Organisten kennen hem wel: hij heeft een bundel koraalbewerkingen nagelaten die nog steeds op de lessenaars van organisten staat.
Hij was kapelmeester in Merseburg, maar kennelijk had hij het daar niet erg naar z’n zin, want toen in 1722 Kuhnau overleed en een nieuwe Thomaskantor gezocht werd, meldde hij zich aan, toen duidelijk was dat Telemann niet wilde komen. Kauffmann meende overigens dat Christoph Graupner een geschiktere kandidaat was dan hij. Hij kreeg de kans een cantate in Leipzig uit te voeren, maar uiteindelijk viel de keuze op Bach.
Kauffmann moet een groot oeuvre hebben gecomponeerd, gezien zijn functie in Merseburg. Helaas zijn niet meer dan vijf cantates en een oratorium bewaard gebleven. Dat oratorium, gecomponeerd voor Hemelvaartsdag, is in deze uitzending te beluisteren.

Johann Kuhnau (1660-1722)
1. “Lobet, ihr Himmel, den Herrn”, cantate voor Hemelvaartsdag
Opella Musica, camerata lipsiensis olv. Gregor Meyer
(cd: “Complete Sacred Works VI” – CPO 555 305-2, 2020)

Georg Friedrich Kauffmann (1679-1735)
2. Oratorium “Auf Christi Himmelfahrt: Rüstet euch, ihr Himmelschöre”
Isabel Schicketanz, Elisabeth Mücksch, sopraan. Britta Schwarz, alt. Tobias Hunger, Christoph Pfaller, tenor. Tobias Berndt, bas. Collegium Vocale Leipzig, Merseburger Hofmusik olv. Michael Schönheit
(cd: “Rüstet euch, ihr Himmelschöre – Complete Sacred Works” – CPO 555 365-2, 2023)

aanvulling:
Johann Kuhnau
3. Fuga in C
Stefano Molardi, orgel
(cd: “Complete Organ Music” – Brilliant Classics 95089, 2015)

Op afbeelding: Johann Kuhnau, portret uit de Neue Clavier Ubung (kleurversie: Sothebys)