Nuove Musiche

Johann Sebastian Bach was niet de eerste Duitse componist die een Kerstoratorium schreef. Ook in de 17e eeuw werden zulke werken gecomponeerd, zij het dat die aanzienlijk korter zijn.
Het bekendste daarvan is de ‘Historia der freuden- und gnadenreichen Geburt Gottes und Marien Sohnes, Jesu Christi’ van Heinrich Schütz. De geschiedenis van Jezus’ geboorte, zoals die verteld wordt in de vier evangeliën, vormt daarin de rode draad. Die wordt voorgedragen door een tenor, begeleid door basso continuo.
Dit verhaal wordt onderbroken door zogenaamde Intermedia die een grotere bezetting vereisen.
Omdat niet zoveel kerken en kapellen over voldoende gekwalificeerde musici beschikten, suggereerde Schütz alternatieven. Eén daarvan is de vervanging van de Intermedia door muziek van andere componisten.
Dat is wat het Ensemble Polyharmonique heeft gedaan. We horen uit de zogenaamde ‘Historia Nativitatis’ het tweede deel.

Uit ‘Historia Nativitatis’:
Johann Rosenmüller (1619-1684)
1. Sinfonia à 3: largo

Heinrich Schütz (1585-1672)
2. Ein Kind ist uns geboren (SWV 384)
3. Historia: Evangelium I (Es begab sich aber zu der selbigen Zeit)

Sethus Calvisius (1556-1615)
4. Joseph, lieber Joseph mein

Heinrich Schütz
5. Historia: Evangelium II (Und es waren Hirten in der selben Gegend)

Andreas Hammerschmidt (1611/12-1675)
6. O ihr lieben Hirten, fürchtet euch nicht

Heinrich Schütz
7. Historia: Evangelium III (Und alsbald waren Engel)
8. Historia: Ehre sei Gott in der Höhe
9. Historia: Evangelium IV (Und da die engel von ihnen gen Himmel fuhren)

Stephan Otto (1603-1656)
10. Lasset uns nun gehen

Heinrich Schütz
11. Historia: Evangelium V (Und sie kamen eilend)

Michael Praetorius (1571/72-1621)
12. Es ist ein Ros entsprungen

Heinrich Schütz
13. Historia: Evangelium VI (Maria aber behielt alle diese Wort)

Samuel Scheidt (1587-1654)
14. Psallite unigenito
Ensemble Polyharmonique olv. Alexander Schneider
(cd: “Historia Nativitatis – Christmas Oratorio after SWV 435” – CPO 555 432-2, 2021)

In dezelfde tijd als Schütz zijn Historia componeerde, schreef Tobias Zeutschner, die het grootste deel van zijn leven als organist in Breslau (tegenwoordig Wroclaw) werkte, zijn oratorium ‘Die Geburth unsers Herrn und Heylandes Jesu Christi’, een werk voor 18 vocale en instrumentale stemmen.
Samen met andere werken van Zeutschner en enkele anonieme composities, verscheen dit werk op een CD van het ensemble Weser-Renaissance Bremen die door CPO is uitgebracht.

Tobias Zeutschner (1621-1675)
15. Die geburth unsers Herrn und Heylandes Jesu Christi a 18
Weser-Renaissance Bremen olv. Manfred Cordes
(cd: “Weihnachtshistorie” – CPO 555 368-2, 2020)

aanvulling:
Anoniem
16. Resonet in laudibus
Peter Waldner, regaal
(cd: “Charakterklänge – Orgelmusik der Renaissance” – Musikmuseum CD 13052, 2021)