za 2 november 2019, 20:15, Nicolaïkerk, Utrecht: Rachmaninov, Vespers
Van dit concert is nog geen uitzenddatum bekend.
kaarten voor dit concert
Rachmaninov was behalve een eminente, alom gewaardeerde componist ook een goede pianist en zijn pianoconcerten worden als hoogtepunten uit de Romantiek beschouwd. Na de Russische Revolutie vluchtte Rachmaninov naar de Verenigde Staten. Veel van zijn werk moest hij achterlaten. De communistische partij verbood zijn muziek, zoals dat met veel werk van Russische componisten gebeurde. Pas na Stalins dood mochten zijn ‘verbannen’ composities, waaronder ook de Vespers, weer worden uitgevoerd. Dat gebeurde voor het eerst in 1965.
De Vespers (1915, op. 37)
De benaming van dit grootse werk zou eigenlijk moeten zijn ‘Wake voor de paasnacht’, Rachmaninov noemde het Всеношное Бдение (wake voor de hele nacht). Het is een versie van de teksten die gebruikt worden bij de dienst van de Orthodoxe kerk tijdens de vespers in het begin van de avond tot de ochtendmis op de vroege paasochtend.
Zoals de Orthodoxe kerk voorschrijft is het een a capella werk. De compositie draagt zowel de sporen van de grote romantische traditie waarin Rachmaninov staat, als van de geheel eigen stijl van de muziek uit de Orthodoxe traditie. Een stijl die op belangrijke punten afwijkt van de klassieke vocale stijl van het Westen en verfrissend is voor zowel de zangers als de oren van het publiek.
Overigens zijn alleen de eerste 6 van de 15 delen bestemd voor de liturgische dienst in de Russisch-Orthodoxe traditie.
Maar de betekenis van Rachmaninovs Vespers overstijgt welke dienst dan ook: de troost en verstilling die uit dit meesterwerk spreken zijn ongekend.
