Klankbron 95
Hercus van der Bosch en Yamore
De muziek van de Kalinja en de Wayana, de Carib Indianen van Suriname.
Yakuamaro
Hercus van der Bosch was de leider van Yamore en daarna van Pawana. Yamore was een muziekgroep van de Kalinja, ook wel de Carib Indianen genoemd, uit Suriname in Nederland. Het was een van de eerste muziekgroepen met traditionele muziek van een inheems volk in Nederland. Ik had de eer om in 1987 samen met Walter Maioli op het label Sound Reporters een cassette van Yamore uit te brengen. Het was een periode van groeiende belangstelling voor de cultuur en muziek van de inheemse bevolkingsgroepen. Hercus van der Bosch was ook een piaiman, een genezer en iemand die contact kon maken met de voorouders en de geesten. Hij hanteerde dan ook de maraka, het muziekinstrument van een piaiman. Het is een rammelaar met een bijzondere vorm en geluid en het speelt een belangrijke rol bij de Kalinja rituelen en genezingen. Hij was verder de voorzanger en de samensteller van de veelal overgeleverde liedteksten en melodieën. In 1993 richtte hij Pawana op een gemengde Lokono (Arowak) en Kalinja muziekgroep met een sterke invloed van de meer algemene Surinaamse Kaskawi (Kaseko en Kawina) muziekstijl maar met teksten en melodieën van de Kalinja. De groep was zeer succesvol in de Surinaamse gemeenschap in Nederland. In 2014 verhuisde Hercus van der Bosch terug naar Suriname. Hij was ook daar actief als cultureel deskundige en voorvechter van de Kalinja taal en cultuur. Hij richtte daar de muziekgroep Yakuamaro op waarmee hij terugkeerde naar de meer traditionele Kalinja muziek.
In de de uitzending hoort u traditionele liederen van Yamore. Sambura liederen waarin de grote trom een hoofdrol speelt. Een lied waarin de karawasi, traditioneel het vrouweninstrument een ratel in de vorm van een mandje met zaden, een hoofdrol speelt. Verder een piailied, waarin de maraka een hoofdrol speelt. Verder een track van Pawana.
In het laatste deel van de uitzending hoort nog een aantal oudere opnamen van de Kalinja en de Wayana waaronder de eerste opnamen die ooit gemaakt zijn van de oorspronkelijke bewoners van Suriname in 1952 door David Findlay gevolgd door een aantal Kalinja opnames van Berend Hoff en Peter Kloos uit de jaren zestig.
Yamore picture Pieter Boersma
01 Jupa koro eteng’doko se 1’16
Yamore
MC Yamore
Sound Reporters 1987, tr 9
soundreporters.bandcamp.com
02 Pieriemja tiero notamore panong 5’08
Yamore
MC Yamore
Sound Reporters 1987, tr 6
soundreporters.bandcamp.com
03 Awarere’mbo amujaroko ewe jakono 7’12
Yamore
MC Yamore
Sound Reporters 1987, tr 4
soundreporters.bandcamp.com
04 Mose te kekomapotong wo 10’25
Yamore
MC Yamore
Sound Reporters 1987, tr 8
soundreporters.bandcamp.com
05 Yamore jano nowanamae 5’19
Yamore
MC Yamore
Sound Reporters 1987, tr 10
soundreporters.bandcamp.com
06 Ayu’pakako tësè ishambuṙà yo 7’18
Pawana
CD Masuana
Conga Music CM-5049, tr 2
07 Dance Song 1’58
David Findlay collection
Oajana Indians from Suriname_Track 5
Voice – Janemalè
recorded by David Findlay, Paramaribo
The American Folklife Center, Archive of Folk Culture, Library of Congress
08 Lullaby 1’33
David Findlay collection
Oajana Indians from Suriname_Track 11
voice – Janemalè
recorded by David Findlay, Paramaribo
The American Folklife Center, Archive of Folk Culture, Library of Congress
09 Heavy bamboo flute, bone flute 0’34
David Findlay collection
Oajana Indians from Suriname_Track 7
Bamboo flute – Janemalè
Bone flute – Kaitawale
recorded by David Findlay, Paramaribo
The American Folklife Center, Archive of Folk Culture, Library of Congress
10 Pan flute turtle shell 0’40
David Findlay collection
Oajana Indians from Suriname_Track 3
Pan flute – Nuet
2 Turtle Shell players Pu Pu
recorded by David Findlay, Paramaribo
The American Folklife Center, Archive of Folk Culture, Library of Congress
11 Oremi 7’52
Langamankondre
recorded by Berend J. Hoff ca. 1960
Wereldmuseum, Leiden
12 The end of a shamanistic séance 0’57
Kumayelan – Malaka
CD The Maroni River Caribs of Surinam
Pan records 4005 KCD, track 12
recorded by Peter Kloos
13 When we go to the east 2’37
CD The Maroni River Caribs of Surinam
Alphons Antoine – voice
Pan records 4005 KCD, track 14
recorded by Peter Kloos
14 Music drum at Galibi 2 8’23
recorded by Berend J. Hoff ca. 1960
Max Planck Institute for Psycholinguistics
